Büyülü atların ayak izinde

13/08/2005 Radikal Cumartesi

Bugüne dek doğal ve tarihi zenginlikleriyle sürekli gündeme gelen Kapadokya'da yeni bir heyecan yaşanıyor. Sobessos antik kentindeki kazıda ilk mozaik gün yüzüne çıktı


İsmini, güzel atlar ülkesi anlamına gelen Katpatukya kelimesinden aldığı varsayılan Kapadokya, aslında tam anlamıyla büyüleyici bir açık hava müzesi. Bölgeyi ziyaret ettiğinizde etrafta güzel atlardan iz bulamıyorsunuz ama, hâlâ yaşayan bir tarihin izlerini sürmeniz hiç de zor değil. Kapadokya aslında kayaların içine oyulmuş evleri ve kiliseleriyle biliniyor. Bölgeyi bugünlerde heyecanlandıran gelişmeler ise Ürgüp'ün Şahinefendi Köyü'nden geldi. 2002 yılında bir tarlada kaçak kazı yapıldığını ihbar alan jandarma, yaptığı baskınla Sobesos antik kentinin bulunmasını sağladı. Ele geçen kalıntılar ışığında Sobessos'un Roma dönemi (MS 4. yy.) ve Erken Bizans dönemine ait bir yerleşim yeri olduğu ortaya çıktı. Burada hazine aramak için yapılan kaçak kazı sonucunda ise, MS 3-4. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen mozaiğin bir bölümü tahrip edilmiş. Tahrip edilen alanda başlatılan kazıda, tabanı mozaikle kaplı bir oda bulunmuş. Bölgede ilk kez rastlanan mozaikler, kazı çalışanlarını daha da heyecanlandırmış. Çalışmalar devam ettikçe ortaya büyük bir toplantı odası, üzeri haç motifli tüf taşı ile kaplı bir mezar ve yine aynı döneme ait olduğu anlaşılan bir hamam ortaya çıkarılmış. İlk olarak hamamın soyunma odasına ait, oldukça tahrip olmuş mozaikli bir tabana rastlanmış. Ören yerindeki kurtarma kazısı çalışmalarında mozaikli toplantı salonunun tamamı, hamam yapısının da soyunma odası, soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümleri gün ışığına kavuşmuş.
Kazı çalışmalarında ortaya çıkan yapılardan sonra, bölgenin ufak çaplı bir yerleşim alanı olduğuna kanaat getirilmiş ve Nevşehir Valiliği'nin sağladığı ödenekle 25.000 m2'lik bir alan kamulaştırıldıktan sonra, çalışmalara devam edilmiş. Sobesos antik kentinde Nevşehir Müze Müdürlüğü başkanlığında, Müze Müdürü Halis Yenipınar, arkeolog Murat E. Gülyaz ve Sultan Tutar'ın katılımı ile yapılan kurtarma kazısı, ilk yıllarında Nevşehir Eski Eserleri ve Müzeleri Sevenler Derneği tarafından finanse edilmiş. Ancak 2004 yılında derneklerin kamudan çıkarılmasıyla, ören yerlerinde satış standları bulunan derneğin geliri tükendiği için, sadece Kültür Bakanlığı'nın sağladığı ufak bir bütçeyle devam edilmiş kazılara. Bu yıl ise bakanlığın verdiği 20 bin YTL'lik destek ve Koç Alliance tarafından sağlanan 50 bin YTL'lik bir ödenekle çalışmalar sürdürülüyor. Mozaikli alanların üzeri dört yıl boyunca Eski Eserleri ve Müzeleri Sevenler Derneği'nce alınan branda çadırla kapatıldıktan sonra, bu sene mozaiklerin üzerinin çelik çatı ile kapatılması için Turizm Bakanlığı ve Ankara Rotary Kulübü arasında sponsorluk sözleşmesi imzalanmış. Sobesos antik kentinden çıkan mozaiklerin, Kapadokya bölgesinde gün yüzüne çıkmış en önemli tarihi eserler arasında oldukları kabul ediliyor. Antik kentin tamamını ortaya çıkarmak için uğraşan ekibin en büyük sorunu, teknik eleman yetersizliği ve kısıtlı ödenekler. Kazının devam edebilmesi için her yıl 50 bin YTL'lik bir ödeneğe ihtiyaç var.

En kapsamlı barış konferansı
Dünya Barış Konferansı ve Festivali, 21-28 Eylül tarihlerinde Nevşehir'de gerçekleşecek. 200 ülkeden yaklaşık 1500 belediye başkanının katılacağı etkinliklere, ABD eski başkanı Bill Clinton, Birleşmiş Milletler Başkanı Kofi Annan ve dağılan Sovyetler Birliği Başkanı Mihail Gorbaçov gibi ünlü liderlerin yanı sıra, ünlü tenor Pavarotti de davet edilmiş. Konferans ve festival etkinlikleri kapsamında Dünya Barış Ormanı oluşturulacak. Konferansa katılacak olan belediye başkanlarının yanlarında getirdikleri ülkelerinin toprakları, diktikleri fidanların köklerine dökülecek ve isimleri fidanların üzerindeki plakalara yazılacak. Ayrıca 2005 yılının belediye başkanlarının, 2105 yılındaki haleflerine yazacakları mektuplar ise 100 yıl sonra açılmak üzere Kapadokya'da saklanacak. Etkinliklerde ayrıca film ve sergiler de yer alacak. Konferansın ana merkezi ise Kapadokya Dedeman Otel olarak belirlenmiş.

Nerede konaklanabilir?
# Bölgedeyken Resort Dedeman Kapadokya'da konakladık. Kapadokya'nın tek 5 yıldızlı oteli olan Dedeman, 1000 kişilik kongre merkezi ve diğer toplantı salonlarıyla da bölgedeki konferans turizmi için önemli bir mekân. Türk Hava Yolları'yla bölgeye giden Miles&Miles üyelerine, konaklama karşılığı Decar'dan bir gün ücretsiz araç temin ediliyor. Tel: (0384) 213 99 00
# Ortahisar Evi, kayaya oyulmuş taş kemerli odalarıyla Ortahisar Köyü'nün en tipik eski evlerinden biri. Geleneksel iç dekorasyona sadık kalınarak restore edilen bu evde konaklarken, bölgenin tarihsel büyüsüne de uzak kalmamış oluyorsunuz. Tel: (0384) 343 23 39
# Çevrenin doğal görünümüne uygun, özgün bir mimariye sahip olan Kapadokya Lodge Country Club, müşterilerine bölgeyi atla ya da balonla dolaşma imkânı da sunuyor. Tel: (0384) 213 99 45

Bölgeden notlar...
# Göreme dışındaki köylerde bulunan kiliselerin bilgilendirme panoları, standart olarak şu ibareyle başlıyor: "Bölgenin en ilginç kilisesidir." Kiliseleri gezerken bilgi almak için okuduğunuz çoğu panonun bu cümlelerle başlıyor olması bir süre sonra sinir bozuyor.
Bu panoları yazan arkadaşların yer hakkında fazla bilgi sahibi olmadıkları izlenimi yaratılıyor.
# Aksaray-Nevşehir karayolunun üzerinde bulunan Ağzıkarahan, bugüne kadar en iyi korunan Selçuklu kervansaraylarından biri. Ancak yapıyı gezerken, istiflenmiş pet şişe yığınlarını ya da onların fotoğrafını çeken turistleri görürseniz hiç şaşırmayın.
# Bu yaz sinemalarda gösterilen Fransız yapımı Kurtlar İmparatorluğu'nun finaline ev sahipliği yapan Kapadokya, geçen haftalarda İtalyan sinemasının önde gelen yönetmenlerinden Renzo Martinelli'nin Mücevherci (The Stone Merchant) filminin çekimlerine de mesken oldu. Başlıca rollerinde Harvey Keitel ve Jane March gibi ünlü isimlerin yer aldığı filmin çekimleri Avanos, Ürgüp, Uçhisar, Açıksaray harabeleri ve Çavuşin'de, yaklaşık dokuz günde gerçekleştirildi.
# Bölgedeki en büyük şikayet, 1 milyon turisti ağırlayan Kapadokya'ya 30 km. uzaklıkta olan Nevşehir Havaalanı'na direkt uçuşun olmaması. İstanbul'dan bölgeye gitmek isteyenler 1 saat uçtuktan sonra, Kapadokya'ya 85 km. uzaklıkta olan Kayseri hava meydanına iniyorlar. Bölgeye geçmek için ise 1-1.30 saat kadar bir karayolu yolculuğu yapılıyor. Türk Hava Yolları, Nevşehir'e bir süre uçuş yapmış, ama gece geç saatlere konan seferlere fazla talep olmamış. Havaalanına bugün yalnızca charter uçuşları yapılıyor.